Những loại sâu bệnh chính và việc sử dụng thuốc BVTV

Thực hiện bởi Phạm Văn Toàn, Zita Sebesvari và Fabrice Renaud

Dựa trên kết quả các cuộc phỏng vấn với các thành viên của sở Nông Nghiệp và Phát Triển Nông Thôn ở thành phố Cần Thơ và Cao Lãnh (tỉnh Đồng Tháp), cán bộ hội nông dân phường Ba Láng (Thành phố Cần Thơ) và xã An Long (tỉnh Đồng Tháp), nông dân địa phương ở điểm thí nghiệm và các cán bộ nghiên cứu Khoa Nông nghiệp, Trường Đại học Cần Thơ, các loại sâu bệnh chính gây hại trên lúa ở cả hai điểm thí nghiệm đã được xác định như sau:

Rầy nâu (Nilaparvata lugens) được nhận định là loại côn trùng gây tác hại lớn nhất ở lúa ở Việt Nam. Thiệt hại trực tiếp được gây ra từ sự chích hút nhựa của nhộng và rầy trưởng thành gây nên hiện tượng “cháy rầy” ở cây lúa. Thêm vào đó, nhiều con rầy nâu còn là vật trung gian gây nên dịch bệnh virus vàng lùn và lùn xoắn lá ở lúa. Những thiệt hại gây ra bởi rầy nâu được nối tiếp bởi bệnh cháy lá (Magnaporthe grisea). Ít nghiêm trọng hơn nhưng vẫn gây ra những thiệt hại đáng kể là loài sâu cuốn lá Cnaphalocrocis medinalis và ốc bươu vàng.

Những chiến lược để ngăn chặn hoặc hạn chế tác hại của rầy nâu cho vụ mùa là sử dụng giống kháng sâu bệnh, sạ khô để chống ốc bươu vàng, thay đổi lịch gieo hạt theo vòng đời của rầy nâu để tránh tác hại nặng cho cây non (trồng lúa vào thời điểm rầy trưởng thành đã di chuyển đi nơi khác), khoảng cách hợp lý giữa các cây lúa để tránh tạo ra tiểu khí hậu thích hợp cho rầy nâu, xen kẽ ruộng nước và ruộng khô trong thời gian xảy ra dịch rầy nâu, loại bỏ nhanh những cây bị nhiễm virus, sử dụng thuốc trừ sâu để giảm số lượng của rầy và dùng thuốc trừ bệnh để loại bỏ nấm.

Các cuộc phỏng vấn và phương pháp đánh giá nhanh nông thôn có sự tham gia của cộng đồng đã được áp dụng nhằm xác định việc sử dụng thuốc BVTV hiện thời và những chiến lược được áp dụng ở cả 2 địa điểm nghiên cứu. Abamectin (thuốc trừ sâu kháng sinh), Buprofezin (chất ức chế tổng hợp chitin), Chlorpyrifos Ethyl (thuốc trừ sâu phốt pho hữu cơ và thuốc trừ mối), Cypermethrin (thuốc trừ sâu pyrethroid và thuốc trừ mối), Difecoconazole (thuốc trừ bệnh conazole), Dinotefuran (thuốc trừ sâu có chứa nicotinoid), Fenobucarb (thuốc trừ sâu chứa carbamate), Hexaconazole (thuốc trừ bệnh chứa conazole) đã được ghi nhận thường xuyên trong các cuộc phỏng vấn. Danh sách các thuốc BVTV được sử dụng, thời gian và liều lượng phun thuốc đã được ghi nhận để xác định các thuốc BVTV chính cho nghiên cứu.